Araç Klimaları Hakkında Her şey
Bir arabadaki klima sistemi, soğutucu akışkanın sıvı ve gaz fazları arasındaki fiziksel çevrimini kullanarak çalışır. Soğutucu akışkan durum değiştirdikçe, araçtaki ısıyı ve nemi emer ve sistemin serin ve kuru hava vermesine olanak sağlar
Soğutucu akışkanın sıvı ve gaz fazları arasındaki değiştimi, ortam havasının nemi ve sıcaklığı kontrol etmek için kullanılır.
İnsan doğası gereği istendik sıcaklık da ve nem de durmak ister. Klimaların hayatımıza girmesiyle hava şartlarının düzenlenebilmesi ve her türlü iklim şartlarında ortam konforu sağlanabilmesi imkanı doğmuştur.
Taşıtlar da ilk klimalar 1939 yıllında ABD de kullanılmaya başlanmıştır. Ancak o yıllarda kullanılan klimalar boyut olarak büyük ve daha verimsiz çalışmaktaydı. Günümüzde kullanılan klimalar ilk dönem klimalarla aynı teknolojiyi kullanmasına rağmen çok küçük boyutlara ve daha verimli hale gelmişlerdir. Klimalar taşıt içerisinde havayı soğutmasının yanında havanın nemini alması ve dışarıdan gelebilecek toz ve kirli havayı filitre edebilmesi tüm taşıtlarda opsiyonel olarak takılması ihtiyacını günümüze yansıtmıştır.
Araç klima sisteminin 5 bileşenin görevleri soğutucu akışkanın çevrimdeki sırasına göre açıklanmıştır.
Serpantin Sistemi : Borular bükülerek veya kıvrılarak kanallar oluşturulur ve kanal içerisinde dolaşan gaz ya da sıvı etkin bir şekilde üzerine düşen misyonu yerine getirmesi serpantin sistemi olarak tanımlanır. Eveparatörler ve Kondanserler serrpantin sistemi oluşturularak imal edilen parçalardır.
1-Kompresör
Kompresör hareketini üzerindeki kayış kasnak vasıtasi ile krank milinden alır. Gaz fazındaki düşük basınçlı soğutucu akışkanı yüksek sıcaklıkta yüksek basınçlı gaz haline getirir.
Klima kompresörü güç iletimini kasnağında bulunan bir kavramadan alır. Kavramada çoğunlukla 4-11 ohm direncinde bir elektomanyetik kavrama kullanılır. Soğutucu akışkanın sıkıştırılması, kompresör miline bağlı 5-10 piston tarafından kompresör içeresinde gerçekleşir.
Gaz fazındaki soğutucu akışkan basıncı yükseltildikten sonra bir sonraki istasyonu kondansöre gönderilir.
2-Kondenser
Bir ısı pompası olan klimanın iki ana servis bölümünden birisidir. Soğutucu akışkanın ısısının sistemden atıldığı ana parçalardan (dış ünite) birisidir.
3- Kurutucu
4-Evaparatör
Isı pompasının iç hava ısısısın emilmesinden sorumlu ana parçasından diğeridir ve iç ünite olarak ta adlandırılır. Soğutucu akışkan bu ünitede genişleyerek ısı çeker. Çekilen ısının eveparatör çevresinde oluşturduğu soğuma etkisi bir fan aracılığı ile istenilen iç ortama üflenir.
5- Polen filtresi
Araç içi havanın temizlenmesi için kullanılan filtredir. Rutin yağ ve filtre bakımlarında değiştirilmesi önerilir. Bakımlarının yapılmaması durumunda soğutucu akışkandan gelen serinletme etkisini yavaşlatma veya azaltma etkisi gösterir.
5-Klima Gazı Kaçak Nedenleri ve Tespiti
- Boru delinmeleri ve boru birleştirmelerinde olan kaçaklar.
- Evaparatör ün hasar alarak delinmesi
- Kondansörün hasara alarak delinmesi
- Gaz dolu supaplarından kaynaklanan kaçaklar
Kaçakların tespitinde kaçak yeri ve büyüklüğüne göre farklı yöntemler uygulanır.
Dolum girişlerinden olan kaçaklar kaçağın durumuna göre değişik sürelerde gazın bitmesine neden olacaktır. Kaçak dolum bölgesinde yağdan anlaşılabilir. Dolum yaptıktan sonra köpük uygulunarak kaçak olup olmadığı tespit edilebilir.
Klima gaz kaçağı araç ünitesinde yaklaşık 1 yıl kadar bir sürede eksilmesi mikro kaçakların olduğu anlamına gelir. Mikro kaçakların tespitinde gaz içerisine UV sıvısı eklenerek kaçak yeri UV görüntüleyici ışık ve gözlükle tespit edilmeye çalışılır.
Klima gazının dolumdan hemen sonra ilk yarım saat ve 2 gün içerisinde sistemden kaybolması borularda evaparatörde ve kondansörde delinme sonucu oluşabilir. Bu durumda ki kaçağın tespiti sisteme basınçlı hava gönderilerek sızıntının yeri tespit edilir. Kaçak olan parça değiştirilerek veya mümkünse onarım yapılarak sorun giderilir.
