Alternatif Motorlar ve Yakıt Sistemleri Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Çalışma Soruları için aşağıdaki örnek sorular hazırlanmıştır. Sınav senaryosu eşit soru dağılımlı iki grup şeklinde yapılmıştır.
Alternatif Motorlar ve Yakıt Sistemleri Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Çalışma Soruları
2-1 Sorular A Grubu:
- Doğal gazı meydana getiren gazlar nelerdir?
- metan, etan, propan, bütan, azot, pentan ve karbondioksitten oluşur.
- Doğal gazın, Otto motorlarında yakıt olarak kullanılmasında yarar sağlayacak en önemli özellikler nelerdir?
- oktan sayısının yüksek oluşu ve ısıl değerinin benzin ve alkole göre yüksek olması bir avantaj sağlamaktadır. Doğal gaz benzine oranla daha yüksek hava fazlalık katsayısı değerlerinde tutuşma olanağına sahiptir. Böylece motorun fakir karışımla çalıştırılıp, yakıt ekonomisi ve egzoz gazları emisyonu açısından yarar sağlanması da mümkün olmaktadır.
- İçten yanmalı motorlarda, yakıt olarak doğalgazın kullanılması durumunda yanma sonu sıcaklığında düşme olmasının faydası nedir?
- Yanma sonu sıcaklığın düşmesi NOx emisyonlarında azalma ve motorun gürültüsünde azalmalar temin edecektir.
- Dizel motorlarda doğal gaz yakıtı kullanırken sıkıştırma oranını düşürebilmek için neler yapılabilir?
- Bunun için ya daha küçük pistonlar kullanılır ya da pistonlar talaş kaldırma işlemi ile istenilen 12:1 mertebesinde sıkıştırma oranlarına ulaştırılır.
- Türkiye’ de CNG yakıt sistemli araçlarda dolum ağzı çapı kaç milimetredir?
- Ağır vasıtalara 12 mm diğer araçlara 6 mm dolum ağzı bağlanmaktadır.
- CNG- 1 türü yakıt tankının özellikleri nelerdir?
- Karbon veya hafif çelikten yapılmış tamamen metal malzemeden üretilmiştir. Ağırlığı 100 litrede 95-110 kg arasıdır.
- CNG yakıtlı araçlarda yüksek basınç sensörü (şamandıra) niçin kullanılır?
- CNG yakıtlı araçlarda yüksek basınç sensörü (şamandıra) kullanılma nedeni: multivalf üzerine monte edilmiş depo içerisindeki gazın miktarını ölçmek ve deponun %80’en fazla dolmasını engellemek için şamandıra sistemi kullanılmıştır.
- Elektronik CNG regülatörünün kısımları nelerdir?
- Basınç regülatörü
- Isı değiştirici
- Selenoid valfi kapatma
- Yüksek basınç vericisi
- Fiş (alçak basınç verici noktası)
- Emniyet valfi
- Çıkış sıkıştırma halkalı rekor
- ntel sıkıştırma halkalı rekor
- CNG ile çalışan araçta muhtemel regülatör arızaları nelerdir?
- Regülatörün hava ayarı veya gaz ayarı bozuk olabilir.
- Regülatör sıcak su girişi tıkalı veya regülatörde hava vardır.
- Regülatör radyatörden daha yükseğe monte edilmiştir.
- Regülatör diyaframı özelliğini kaybetmiş veya uygun olmayan malzemeden imal edilmiş diyafram kullanılmıştır.
- Regülatör içerisinde tortu ve pislik birikmiştir.
- İçten yanmalı motorlarda doğal gazın yakıt olarak kullanımının avantajları nelerdir?
- Benzin ve motorine göre ucuzdur. CNG benzinle çalışan araçlara göre %70-80, LPG ile çalışan araçlara göre %40-50 daha tasarrufludur.
- Artık bırakmadan yanar. Bu sebeple benzinli motorlarda buji değişim aralıkları uzun olur. Silindir cidarlarında karbon birikimine sebep olmaz.
- Egzoz sistemi uzun ömürlü olur.
- Güvenli bir yakıttır. Herhangi bir kaza anında havadan hafif olduğu için çabucak dağılır. Benzin ve dizel yakıtından farklı olarak havada sadece sınırlı konsantrasyon aralığında (%5 – %10) yanabilir.
- En az kirletici emisyon yayan yakıttır. (Sera gazı hariç)
- Gaz fazında olduğu için yağlama yağına karışmaz bu sebeple 35-40 bin km’de yağ ve yağ filtresi değiştirilir (benzine ve motorine gören az 2 katı).
- Silindir cidarlarında karbon birikimine sebep olmaz.
2-1 Sorular B Grubu:
- Sıkıştırılmış doğal gazın özelliği nedir?
- Ulusal iletim şebekesi veya şehir içi dağıtım sisteminden gaz olarak ya da LNG terminallerinden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) şeklinde tedarik edilen doğal gazın, yaklaşık 200-250 bar basınç altında sıkıştırılmasıyla elde edilmektedir. CNG, kokusuz, renksiz ve zehirli olmayan gaz fazında bir yakıttır.
- Karbüratörlü motorlarda doğal gaz kullanmak için hangi mekanik sistemlere ihtiyaç vardır?
- a- Elektromanyetik CNG açma‐kapama valfi,
- b- Basınç regülatörü,
- c- Karışım ünitesinden(mikser) meydana gelir.
- Doğal gaz yakıtlı motorların yüksek oktan sayısına sahip olmasının avantajları nelerdir?
- Sıkıştırma oranı arttırılabilir, vuruntu ortadan kalkar, daha uzun buji ömrü, yağlama yağının daha fazla kullanımı ve soğuk havalarda iyi çalışması demektir. Daha fazla termik verim sağlar. Termik verimin artması yakıt tüketiminde azalma demektir.
- Dizel motorlarda doğal gaz yakıtı kullanımında karşılaşılan zorluklar nelerdir?
- Doğal gaz yakıtlarının tutuşma meyillerinin az oluşu, sıkıştırma zamanı sonunda silindire girmelerinin güçlüğü ve yüksek sıkıştırma oranlarında vuruntu karşılaşılan zorluklardır.
- Doğal gaz (CNG) yakıt sistemlerinde alınması gereken emniyet kuralları nelerdir?
a-Doğal gaz montajında kullanılan elemanların ECER-67-01 ve TSE standartlarına uygun olmalıdır.
b-Doğal gaz tankın üzerinde bulunan multivalf, tankın %80 oranında doldurulmasına sağlayacak şekilde ayarı yapılmadır.
c-Doğal gaz borusu, 1mm kalınlığında çelik boru ve üzeri PVC ile kaplı olmalıdır.
d-Doğal gazlı araçlar kapalı alan ve ateşe yakın bir yere kesinlikle park edilmemelidir.
e-Eğer araç uzun süre kullanılmayacaksa depo üzerinde bulunan multivalfin giriş ve çıkış vanaları kapatılmalıdır.
f-Aracın doğal gazlı olduğunu belirten uyarıcı etiketler mutlaka aracın ön ve arka camına yapıştırılmalıdır. - CNG tankı kaç yılda bir değiştirilmelidir?
CNG tankı 10 yılda bir değiştirilmelidir - 7. Doğal gaz (CNG) yakıt sistemi kullanılan araçlar hangileridir?
- a-Otomobiller,
- b-Şehir içi ve şehirlerarası otobüsler,
- c-Şehir içi lojistik araçları, araç filoları,
- d-Çöp kamyonu, yol süpürgesi gibi araçlar,
- e-Ağır vasıtalar, askeri ve kamu hizmet araçları,
- f-Deniz ve kanalda çalışan tekne, feribot, deniz taksileri,
- g-Trenler, motosikletler, triportörler,
- h-Uçaklar ve her türlü apron araçları,
- I-İş makineleri ve hafriyat kamyon filoları, forkliftler
- CNG yakıt sistemli araçlarda dolum basıncı manometresi ne işe yarar? Hangi araçlarda kullanılır?
- Dolum sırasında gaz basıncını göstermek için kullanılır. Ağır vasıtalarda vardır. Fakat binek araçlarında yoktur.
- CNG regülatörünün görevi nedir?
Regülatörler araç motorunun yakınına konulur ve yüksek basınç ile gelen CNG burada motor çalışma basıncına kadar indirilir. Regülatörler, motor çalışma basınç aralığında önceden ayarlanır ve sabitlenirler. - 10. CNG ile çalışan araçta muhtemel regülatör arızalarının belirtileri nelerdir?
a-Aracın CNG’ de çok yakması,
b-Aracın geç çalışması,
c-CNG’ de rölanti problemi olması,
d-CNG’ li aracın koku yapması,
e-Araç motorunun CNG’ de kesiklik yapması,
f-Aracın CNG ’de çekmemesi.
