Emisyon Kontrol Sistemleri Dersi 2 Dönem 1 Yazılı Çalışma Soruları için aşağıdaki örnek sorular hazırlanmıştır. Sınav senaryosu eşit soru dağılımlı iki grubp şeklinde yapılmıştır.
Emisyon Kontrol Sistemleri Dersi 2 Dönem 1 Yazılı Çalışma Soruları
2-1 Sorular A Grubu:
- Katalist nedir?
- Kendisi değişime uğramaksızın bir kimyasal reaksiyonun hız ve oranını değiştiren elemandır.
- Bir katalizör sistemi hangi tabakalardan oluşmuştur?
- Bir katalizör sistemi üç tabakadan oluşmuştur: En altta katalizörün şeklini veren taşıyıcı matris, bunun üzerinde gözeneklilik sağlayan ara tabaka ve en üstte mikron mertebesinde çok ince soy metal tabakası bulunur.
- Katalizörlü araçlarda niçin kurşunsuz benzin tercih edilmektedir?
- Benzindeki kurşun, mekanik yoldan gözenekleri kapatarak kimyasal olarak soy metalle birleşerek katalizörün etkinliğini, konversiyon (dönüşüm) verimini azaltmaktadır.
- Çiftli konverter sistemlerinde ilave hangi katalizörler kullanılır?
- Çift katalizörlü sistemlerde azot oksit katalizörü ve normal oksidasyon katalizörü bulunmaktadır.
- Lamda sensörünün görevi nedir?
- Fakir veya zengin karışımlılarla ilgili olarak iki seviyeli gerilimli bir sinyal yardımıyla hava-yakıt karışımının yanma kontrolü hakkında bilgi verir.
- Katalizörün girişindeki lamda sensörünün özelliği nedir?
- Katalizörün girişindeki halka kapalı çevirimi olarak adlandırılan (katalizör girişi sonda kapalı çevirimi) karışım kontrolünü belirlemektedir.
- Oksijen sensörünün görevi nedir? Nerede bulunur?
- Oksijen sensörü dizel motorlarda, katalitik konvertörden önce egzoz manifold boğazına yakın bir yere monte edilmiştir. Sensör egzoz gazındaki artık karışım oranını ölçer.
- Katalik konvertör çeşitleri nelerdir?
- a-Seramik Bilyeli Tip Katalitik Konvertör
- b-Metalik Petek Tip Katalitik Konvertör
- EGR sisteminin kullandığı elemanlar nelerdir?
- a-Su sıcaklık sensörü
- b-Motor devir ve ÜÖN sensörü
- c-Hava debisi sensörü
- d-Gaz pedalı konum sensörü
- e-EGR elektro vanası konum sensörü
- f-EGR sıcaklık sensörü
- Karter havalandırma sistemi hangi kısımlardan oluşur?
- Sistem yağ separatörü, diyafram valfi, plastik hortum ve havalandırma için hava filtresine bağlı çek valfli bir hortumdan oluşur.
2-1 Sorular B Grubu:
- Motorlu taşıtlarda katalitik konvertör kullanılmasının sebebi nedir?
- Otomobilden çıkan zararlı gazları minimize etmek suretiyle insanı ve çevreyi korumaktır.
- Bir katalizör sistemi hangi gazları dönüştürüp arıtmaktadır?
- HC, CO ve NOx gazlarını arıtır.
- Oksidasyon katalistlerinde hangi elementler kullanılır?
- Rodyum (Rh), platin (Pt), paladyum (Pd) ve bunların karışımı olan bazı elementler kullanılır.
- Lamda değeri 1 değerine eşit ya da bir değerinin altı ve üstünde ise nasıl yorumlanır?
- Lamda katsayısı 1 olduğunda en uygun karışım elde edilir. Karışım “fakir” durumunda iken lamda >1 (ör. 1,100) ve karışım “zengin” durumunda iken lamda <1 olur (ör. 0,850)
- Üç yollu katalik konvertörde meydana gelen reaksiyonların kimyasal fonksiyonları nedir?
- CO + ½ O2 ——– CO2
- HC + x O2 ——— CO2 + H2O
- NOx + CO veya H2 ——- N2 + CO2 veya H2O
- Katalitik konvertörleri hangi ısı bandında çalışmalıdır?
- Katalitik konvertörler 400-800 ºC ısı bandında çalışmalıdır.
- Katalitik konvertörün egzoz manifolduna olan uzaklığı çalışmasını nasıl etkiler?
- Katalitiğin hızlı ısınma ve sönme (light-off) sıcaklığına ulaşması için düşük bir termal atalete sahip olması gerekir. Bu durumda aktif maddeler verimli hâle daha çabuk gelir. Bu süre normalde bir dakika olmalıdır fakat istenen değer 30 saniyeye kadar düşmektir. Bu durum genelde konvertörü manifoldun yakın bir yerine yerleştirmekle olur. Böylelikle sönme sıcaklığına ulaşmak için geçen süre azalır. Konvertör manifolda çok yakın olursa egzoz gazlarının ısısının güvenli çalışma sıcaklığının üstüne çıkmasına ve ağır metallerin birikimine neden olur ve konvertörün ömrü kısalır.
- Karter havalandırma sistemi kullanmanın amacı nedir?
- İçten yanmalı motorlarda, yanma odası ve krank karteri arasındaki basınç farkları nedeniyle piston segmanları ve silindir çalışma yüzeyleri arasında kayıp kompresyon gazları olarak adlandırılan gazlar, yanmış veya yanmamış olarak kartere iner. Yağ içeren bu gazlar motor yağının özelliğini bozar ve çevreye zarar verir. Karter havalandırma sistemi bu gazları tekrar emme bölgesine geri gönderir.
- EGR kısaltmasının İngilizce ve Türkçe açılımı nedir?
- EGR kısaltmasının İngilizce açılımı: Exhaust Gas Recirculation
- EGR kısaltmasının Türkçe açılımı: Egzoz gazı geri çevrimi
- EGR sisteminde oluşan arızaların belirtileri nelerdir?
- Bir arıza olduğunda araç motoru çekişten düşer, yakıt tüketimi artar ve EGR arıza ışığı yanarak uyarı verir.
